Blogia
Guarani

FUNDACIÓN DE ASUNCIÓN, GUARANÍME

FUNDACIÓN DE ASUNCIÓN – PARAGUAY ÑEMOPU’Â

Ohai: David Galeano Olivera

Leer original (hacer clic) en: http://dgaleanolivera.wordpress.com/fundacion-de-asuncion-guaranime/

 

Táva Paraguay oñemoheñóikuri ára 15 jasypoapy ary 1537 jave. Juan de Salazar y Espinoza niko upe imopu’âhare. Ha’éngo ouva’ekue Amérikape karai Pedro de Mendoza ndive. 15 jasypoapy niko ha’e Virgen de la Asunción ára, upévare Salazar ombohérakuri chupe Nuestra Señora Santa María de la Asunción. Guarani ñe’ême katu héra Paraguay. La Ciudad de Asunción nació el día 15 de agosto del año 1537. Su fundador fue Don Juan de Salazar y Espinoza. Él llegó a América acompañando a Don Pedro de Mendoza. El 15 de agosto es el día de la Virgen de la Asunción, por eso Salazar bautizó al fuerte con el nombre de Nuestra Señora Santa María de la Asunción. Su nombre en Lengua Guarani es Paraguay.

Paraguay rogaguasu oñemopu’âkuri Guarani Kario retâme, ha’éva’ekue umi oikóva y Paraguay rembe’ýpe. El fuerte de la Asunción se erigió en el territorio de los Guarani Kario, que vivían en la costa del río Paraguay.

Paraguaýpe ojehero Tavakuéra Sy. Añetehápe, Paraguaýgui osêkuri umi omopu’âva’ekue Táva Buenos Aires, Corrientes, Santa Fe, Concepción del Bermejo, Santa Cruz de la Sierra, Santiago de Jerez ha Ciudad Real. Asunción fue bautizada Madre de Ciudades. En verdad, de Asunción salieron las expediciones que fundaron las ciudades de Buenos Aires, Corrientes, Santa Fe, Concepción del Bermejo, Santa Cruz de la Sierra, Santiago de Jerez y Ciudad Real.

Upe guive Táva Paraguay okakuaa. Ko’áĝa niko oiko ipype peteî sua tapicha; ha Paraguáy Retâ tuichakue javevépe oiko haimete pokôi sua tapicha. Desde entonces la Ciudad de Asunción se extendió. Actualmente viven en ella un millón de habitantes; en tanto que, en la República del Paraguay hay una población de casi siete millones de habitantes.

            Táva Paraguay niko ha’e Paraguáy Retâ tavaguasu; ha upévare ipype ojehaitypo tetâ motenondeharakuéra (Tetâ Ruvicha, Tetâ Amandaje ha Tetâ Tekojoja Ruvicha). Reikuaasevérô Táva Paraguay rehegua, ehesakutu ko’ápe: http://www.mca.gov.py/inicio.htm. La Ciudad de Asunción es la capital de la República del Paraguay. Es la sede de los tres poderes del Estado (Ejecutivo, Legislativo y Judicial). Si desea obtener más datos sobre la Ciudad de Asunción, haga clic aquí: http://www.mca.gov.py/inicio.htm 

Táva Paraguay oguereko ko’áĝa 69 tekoha, umíva apytépe oî heta héra Guaraníva. La Ciudad de Asunción cuenta en la actualidad con 69 barrios, varios de ellos con nombres en Guarani.

La Encarnación, Catedral, General Díaz, Pettirossi, San Roque, Ricardo Brugada (Chacarita), San Felipe, Las Mercedes, Ciudad Nueva, Seminario, Vista Alegre, Panambi Retâ, Panambi Vera, San Pablo, Terminal, Hipódromo, Nazareth, Villa Aurelia, Los Laureles, Mariscal Estigarribia, San Cristóbal, Herrera, Santa María, Itay, San Jorge, Ykua Satî, Manorâ, Villa Morra, Recoleta, Tembetary, Mburikao, General Caballero, Pinozá, Barrio Jara, Las Lomas (Carmelitas), Madame Lynch, Salvador del Mundo, Ñu Guasu, Mbokajaty, Mburukuja, Trinidad, Virgen de Fátima, San Rafael, Ita Enramada, Santa Ana, Bañado Santa Ana, Roberto L. Petit, Republicano, Pirizal, San Vicente, Bañado Takumbu, Barrio Obrero, Takumbu, Sajonia, Ita Pytâ Punta, San Antonia, Dr. Francia, Banco San Miguel, Tablada Nueva, Virgen del Huerto, Virgen de la Asunción, Bella Vista, Santo Domingo, Cañada del Yvaray, Botánico, Zeballos-kue, Loma Pytâ, San Blás, y Santa Rosa.

¡VY’APAVÊ TÁVA PARAGUAY NE ARAMBOTÝRE –

FELIZ CUMPLEAÑOS CIUDAD DE ASUNCIÓN!

 

ooo000ooo

 

 

ASUNCIÓN DEL PARAGUAY

Emiliano R. Fernández mba’e

I

Ndaikuaái ojehúva chéve cheko’ênte sapy’a

Che ygue yguerei rasaitéma ndavy’ái…

Ama’ê y Paraguaýre che resa angáko ikâ

Ajuségui rohecha, Asunción del Paraguay.

II

Ymaitéma ku guyráicha aikove iñapytîmby

Iñañáva tekove che pepo anga oikytî

Noĝuahêiva che rendápe peteî ára tory

Chepejúva’erâ po’ápe chereru rohechami

III

Áĝa péina Ñandejára “iporâmante” he’i

Ha peteî guyra’imi cherendápema ojokuái

Cherupívo ipepo ári chereru rohechami

Amano mboyve jaíre, Asunción del Paraguay

IV

Nendivéma cheko’êvo che pytu arumijey

Chepeju yvytu ambue noĝuahêivami amoite

Omymýi che py’apy, oikovéma che ruguy

Oje’omive ichugui tukumbo rapykuere

V

Aheja che rembiayhu jepevéramo ambyasy

Añandúva chejopy tekorasy chembokuerái

Aheja avei che symíme tapere ha pore’ŷ

Ajuségui nderechávo, Asunción del Paraguay

VI

Cherasy techaga’úgui iñypytû che rekove

Ha amoite javorái guýpe nahi’âi chéve amano

Ha aru che korasôme ojehýiva ku pere

Ha kyvômante ikatúne yvotýpe aipohâno

VII

Rehendúva apurahéirô rehendúva che ñe’ê

Rehendúva chepy’ambúrô che rova nderehechái

Kóina upévare aru mbykymi ajapova’ekue

Purahéi ndéve ĝuarâ, Asunción del Paraguay

VIII

Ahetûma ku jazmín ahetû ave reseda

Hyakuâvu Paraguay ko yvága ja’eha

Ahetûma ku cedrón che py’a rupirupi

Iporâ ndaijojahái Juan de Ayolas tapŷimi

IX

Tomimbi mbyja ko’ê tahyapu Laurel rakâ

Toveve pindo rogue leômi tosapukái

Ñande sy topukavy tomboveve iñakâhoja

Imembýpe tohovasa, Asunción del Paraguay.

 

Rehendusérô “Asunción del Paraguay” (Emiliano R. Fernández mba’e), opurahéiva Quintana-Escalante, ehesakutu ko’ápe: http://www.youtube.com/watch?v=nR3TQgBNzsQ

 

ooo000ooo

 

ASUNCIÓN

De Federico Riera

I

Asuncion

que distantes tus recuerdos

van quedando para mi

Asuncion

sos mas dulce desde lejos

en el arpa guarani.

II

Mbyju’i pukuete

nderevevéva

jaha’anga tahechami

cuanto mas aime mombyry

rohayhu Paraguay.

III

Como novia que se pierde

alla en la bruma juvenil

se diluye en mi memoria

tu silueta femenil.

Viejos patios medievales

de tu estampa colonial

siempre eboco en mis nostalgias

capital del Paraguay.

IV

Asuncion

en la calma de tus calles

de un silencio evocador

Asuncion

flota el alma de leyenda

de tu vieja tradicion.

V

Jeruti, tu que llevas en el vuelo

un canto primaveral

llega y dile mis desvelos

que lo sepa mi Asunción.

VI

Como novia que se pierde

alla en la bruma juvenil

se diluye en mi memoria

tu silueta femenil.

Viejos patios medievales

de tu estampa colonial

siempre eboco en mi nostalgia

capital del Paraguay.

 

Rehendusérô “Asunción” (Mauricio Cardozo Ocampo), opurahéiva Eduardo Rivas, ehesakutu ko’ápe: http://www.youtube.com/watch?v=5PnbskwLS-c

 

ooo000ooo

 

Rehechasérô mba’eichaitépa iporâ Táva Paraguay; ehesakutu ko’ápe: http://www.youtube.com/watch?v=wyxbF6x5aOE

 

ooo000ooo

 

DESCUBRIENDO ASUNCIÓN

         Lo que sigue incluye los trabajos de investigación realizados por los Estudiantes del Primer Semestre 2009 de la Carrera de Gestión de la Hospitalidad de la Facultad Politécnica de la Universidad Nacional de Asunción, acerca de los diferentes sitios de interés histórico y cultural de la Ciudad de Asunción.

1. El Correo Nacional Paraguayo: http://groups.google.com.py/group/gestion-de-la-hospitalidad/web/correo-nacional-paraguayo?hl=es

 

2. El Palacio de Gobierno o de los López: http://groups.google.com.py/group/gestion-de-la-hospitalidad/web/palacio-de-gobierno?hl=es

 

3. El Panteón Nacional de los Héroes: https://groups.google.com/group/gestion-de-la-hospitalidad/web/trabajo%20sobre%20panteon.doc?hl=es

 

4. El Archivo Nacional: http://gestion-de-la-hospitalidad.googlegroups.com/web/Nuestro+Archivo+Nacional.doc?hl=es&gda=1jauP1EAAADiYKSZQbtKvJyhRTNZakVmYED3Ob4XKF8KBx4B06PnfDMYVoQbpNSdnYtIgqUGDBHl8J9GsCyHBBfx2VwwcAwcnqEDl5uahGcSwdT8PZ3HcxjUS9iPg-DHwZaI6_08wx4

 

5. El Cabildo: http://gestion-de-la-hospitalidad.googlegroups.com/web/CABILDO.docx?hl=es&gda=Zq8NB0EAAADiYKSZQbtKvJyhRTNZakVmJInMgGwGNw0cYfKfnPYq9M0yD1hUCkr8kGEuvXIq4fmeoQOXm5qEZxLB1Pw9ncdzGNRL2I-D4MfBlojr_TzDHg

 

6. El Ferrocarril Carlos Antonio López: http://gestion-de-la-hospitalidad.googlegroups.com/web/Estaci%C3%B3n+Central+del+Ferrocarril..doc?hl=es&gda=0PTh6F8AAADiYKSZQbtKvJyhRTNZakVm8snFcKBoB3bk4CNm-ECO9zF6blOF7j6t7MLivGWQHfoZVfpmXtWRzOk6s-F3ywu9CotviQnGTRD9px_6Qj94v1rQsbPXQnfMdhE87TXdi-Y

 

7.  El Instituto de Historia y Museo Militar: http://gestion-de-la-hospitalidad.googlegroups.com/web/INSTITUTO+DE+HISTORIA+Y+MUSEO+MILITAR.ppt?hl=es&gda=gCrVWF4AAADiYKSZQbtKvJyhRTNZakVmvZWWc6tagt72gPRnVjf9ee3foCYHE99ITB3S8qb4MKn5UsE3oggEVQO7-quK0iP2lrb1ufJGITJnsqWZcKmLf02dOfrgPlP0O1eJCyIkziA

 

8. La Catedral de Asunción: http://gestion-de-la-hospitalidad.googlegroups.com/web/LA+CATEDRAL+DE+ASUNCION..doc?hl=es&gda=R1Qny1EAAADiYKSZQbtKvJyhRTNZakVmO30LVoU9O_fMl-n4k5847lgdYYaS1-qqzMVNyIBid0rc9hJ2mOZLBd61HsWOqQ2bnqEDl5uahGcSwdT8PZ3HcxjUS9iPg-DHwZaI6_08wx4

 

9. El Museo de las Memorias: http://gestion-de-la-hospitalidad.googlegroups.com/web/Museo+de+las+Memorias.docx?hl=es&gda=k8sI_E8AAADiYKSZQbtKvJyhRTNZakVmFOf3EWkSqFDjeB1VSl28SddMf0K3lPuH5HfYTNhh4F2L96nl0Zn-ju6636unsGXQWtCxs9dCd8x2ETztNd2L5g

10. El Archivo del Terror: http://groups.google.com.py/group/gestion-de-la-hospitalidad/web/archivo-del-terror-original?hl=es

 

15.  La Biblioteca Nacional: http://groups.google.com.py/group/gestion-de-la-hospitalidad/web/biblioteca-nacional-del-paraguay?hl=es

0 comentarios