KÁSO ÑEMOMBE'U: ÑORAIRÔ GUASU REMBYREMI

KÁSO ÑEMOMBE’U: ÑORAIRÔ GUASU REMBYREMI

Ohai: David Galeano Olivera

Leer original (hacer clic) en: http://dgaleanolivera.wordpress.com/kaso-nemombeu-norairo-guasu-rembyremi/

 

Ñane retâme niko oime gueterei peteî tava’i hérava Mbokajaty. Upépe oikova’ekue karai Ulo ha hogayguakuéra: hembireko ha ta’yramimi. Umi ñande rapicha okarayguávaicha niko, karai Ulo omba’apo kokuépe, he’iháicha ha’ekuéra: “Kokueséro”. Karai Ulo heta oipyguarajepe ñane retâpy, ha amo ipahápe, Ña Maria omoakâgua­pýkuri ha ohejaite Mbokajatýpe. Ña Maria niko upepeguavoíkuri; ha jekoraka’e karai Ulo ohasavajepivoínte upérupi, ha upeichakuévo ojokuaa, oñomongeta kyre’ŷ ha ipahaitépe katu ombojoaju hikuái hekove; omenda, ja’eporâsérô.

Mbokajaty rupi ohasákuri, yma Ñorairô Guasu aja, umi ñane retâ pysyrôhára. Añetehápe, oîkuri heta ohasajepéva’ekue upérupi; ha katu oîkuri avei heta omanova’ekue upépe oñorairôhápe. Péicha ndaje, upe Ñorairô Guasu oñepyrûramo jave, peteî mitâkaria’y ha peteî mitâkuña omendákuri, ha ojogapo hikuái Mbokajatýpe; ha jeko umi mokôi tapichápe ojukava’ekue, peteî pyhare oke aja hikuái, umi kamba. Upe mitakuñáre ndaje oñembosarairaêkuri ha upéi ae ojuka; ha ojuka rire mokôivépe, omyandy hesevekuéra upe hogami.

Upe mitâkaria’y herajoapýva’ekue González, ha upevakuére upe tenda ojeherókuri González-kue, ha opytájekoraka’e ipóra. Upeichai­te. Upevarevoi ko’aĝaite peve mavave ndohasaséi upérupi ka’arupytû, pyhare térâ katu okýta jave; ha mavave avei ndojogaposéi ha ndoi­koséi upépe. Oñemombe’úmi avei ojerahahague upépe mbohapy pa’i oñembo’e ha ohovasa haĝua upe tenda; ha upéi, are are ndaje noñehendúi ha ndojehechavéi mba’eve.

Peteî pytagua, oguerovia’ŷva umi mba’e, ouva’ekue ojogapo Gon­zález-kuépe; ha jeko pya’evoi, ohupyty mboyve peteî jasy, oñaníkuri upégui. Itavyrainunga ohóvo, ha upe hogakuemi omopu’âuka ha opytava’ekue upépe ndaje okaipaitéva’ekue. Mavave ndoikuaái Mbo­kajatýpe mávapa omongusuguékuri upe pytagua rogakuemi.

Karai Ulo róga niko upe hi’aĝuivéva González-kuégui. Ndaje ha‘e ha hembireko omenda ha oiko guive upépe, araka’eve ndohechái ha nohendúikuri mba’evete. Upéinte niko, peteî jey, pyhare ñasaindy porâme jeko karai Ulo ha Ña Maria oguapýhina itapŷi renondépe; ha peichaháguinte oĝuahêkuri hogamíme peteî mitâkaria’y ha peteî mitâkuña. “Mba’éichapa pendepyhare”, he’íjekoraka’e hikuái. “Iporâ­mínte”, ombohováikuri karai Ulo ha ombojoapy: “Mba’épa peikotevê­mi pejúvo”, ha ndaje upe kuimba’e he’íkuri: “Roy’usemínteko ikatumírô. Aréma niko ndoroy’uvéi ha heta gueterei roguatava’erâ”. Vo­kóike opu’â Ña María ha sapy’aitépe ogueropojáima chupekuéra imba’ejerure; ha upe javete ndaje mitâkaria’y ha mitâkuña oguékuri henondeguikuéra. Tuichaiterei oñemondýi karai Ulo ha Ña Maria. Mokôive ndogueroviaséi upe mba’e ojehuva’ekue. Uperiremínte avei, ohechájekoraka’e hikuái mba’éichapa hendypa González-kue gotyo. Mbohapy pyhare jeko ohechajepe hikuái hendypárô González-kue.

Ndojejokokuaavéigui hikuái, upe ára irundyhápe ohókuri Tupâ­ópe, karai Pa’i rendápe, ha omombe’u ichupe hembiasakue. Karai pa’i ndaje omongareijeýkuri mokôivépe, ha upéicha avei ojapo Ulo ta’yrakuérare. Upéi, karai Pa’i oúkuri hendivekuéra ha oñembo’e ha ohovasákuri González-kue.

Upe ára guive ndaje ipy’aguapyjey opytávo upe González-kue. “Jahecha araka’epevépa”, he’ijekoraka’e karai Ulo, vaicháku nomomba’eguasúiva upe ojehuva’ekue.